***اِن ئی یِمَک 2 ***
به عقيدۀ کمپرز در پنج تا ده سال آينده، اين فرآيند کاملا کاربردی مي شود، به خصوص در مورد افزودن مواد غذايي مانند ويتامين ها و املاح معدني. ساده ترين و کاربردی ترين روش اجراي اين کار، فرآيند نانو کپسوله کردن است. اين تکنيک از روی عملکرد غشای سلولی در طبيعت الگوبرداري شده است. با استفاده از اين تکنيک، بشر موفق به ساخت محفظه هاي کيسه اي شکلي در ابعاد بسيار کوچک نانويی خواهد شد که درون آنها فضايی خالی براي مواد غذايی تعبيه شده است، لايۀ بيروني اين کپسول، بسته به اينکه لازم است مواد داخل کپسول در آب يا در روغن حل شوند، طراحي مي شوند. اين کپسولها در برابر اسيد معده مقاوم هستند و بسته به ضرورت مي توانند در دهان يا در معده باز شوند. در واقع، فرآيند نانو کپسوله کردن به اين معنا است که اين امکان وجود دارد که مواد غذايي مفيد براي بدن بدون اينکه در فرآيند ساخت در کارخانه يا هنگام پخت در آشپزخانه و يا توسط آنزيمهای دهان و معده از بين بروند، اين کپسول ها به طور مستقيم وارد جريان خون شده و در نتيجه، جذب بدن شوند. اين کار حتي مانع از دفع بدون جذب ويتامين های مواد غذايی مي شود. يکي ديگر از کاربردهاي نانو کپسوله کردن، اين است که مواد غذايی مفيد ولي با طعم های نامطبوع مانند روغن ماهی را مي توان از طريق اين کپسول ها بدون احساس مزۀ ناخوشايند به غذا اضافه کرد. نانوغذاهای ايمن و بی خطر بنابر يک پيش بينی اقتصادی به وسيله تحليل گران، بازار نانو غذاها از 2/6 ميليارد دلار فعلی به 7 ميليارد دلار در سال آينده خواهد رسيد. گزارش شده است Nestle و Unilever امولوسيونهايي از نانوذرات را کشف کردهاند که باعث يکنواختتر شدن بافت غذا شده و ميتوان در توليد محصولاتی مانند بستنی از آنها استفاده كرد. ديگر پروژههای اين شرکت، کار روی نانوکپسولهايی حاوی غذاهاي غني شده است که مواد مغذي و آنتي اکسيدانتها را به تدريج به بخشهای خاصي از بدن تحويل میدهند. اين فنآوری موادغذايی قديمی را به ذراتي در ابعاد نانو تبديل میکند که در داخل بدن رها شده و به خوبي جذب میشوند. اين فنآوری در غذاهای جديد کاربرد زيادی خواهد داشت. يکي ديگر از شرکتهاي پيشگام در توسعه نانوغذاها، شرکت Kraft است که با تأسيس کنسرسيوم نانوتک (Nanotek) در سال 2000 اولين گامهای ورود فنآوري نانو به صنعت غذا را برداشت. اين کنسرسيوم مجموعهاي از 15 دانشگاه و آزمايشگاههای تحقيقاتي ملي است و بيشتر در زمينه تهيه انواع غذاهای تعاملی و فرآوردههای نوشيدنی فعاليت میکند که با ذائقهو نيازهای فردی مصرف کننده سازگار باشد و دامنه وسيعی، از نوشيدنيهای تغيير رنگدهنده تا غذاهای جديد سازگار با حساسيت مصرفکننده (يا نيازهاي تغذيهاي او) را در بر میگيرد. فعاليت ديگر اين شرکت، تهيه نانوفيلترهايی است که مولکولها را بيشتر بر اساس شکل و نه بر حسب اندازه غربال میكنند و اين مساله تفكيك اجزای خاصي از يک فرآوده، حتی در دست مصرف کننده را امكانپذير ميسازد. از ديگر اهداف اين شرکت، کار روي بستهبنديهاي هوشمند غذايي است. از نانوحسگرهايي که به رهايش مواد شيميايي ناشي از فساد غذاها حساس هستند، ميتوان در بستهبنديهاي هوشمند استفاده كرد، تا به محض شروع خراب شدن غذا، رنگ بستهبندي تغييرکرده، به مشتري هشدار دهد. اين سيستم به مراتب دقيقتر و مطمئنتر از فروش با تاريخ مصرف است. يکي ديگر از شركتهاي فعال در زمينه نانوغذا، NutraLease است که روي فنآوري غذاهاي غني شده تحقيق کرده و جهت افزايش رهايش زيستي (Biodelivery) مواد غذايي، از نانوکپسولها استفاده ميکند. اين فنآوري در نوعي روغن آشپزي بهکار برده شده است که از استرولهاي گياهي به منظور کاهش جذب کلسترول و کاهش خطر بيماريهاي قلبي استفاده ميکند. بر اساس گزارشي اين فرآورده باعث کاهش حدود 14درصد ازميزان کلسترول LDL ميشود. شركت Oil Fresh از اجزاي نانوسراميکی در تهيه ماهيتابههای رستورانها استفاده ميکند که باعث کاهش زمان سرخ کردن و مصرف روغن ميشود. استفاده از اين فرآورده به رستورانها اجازه ميدهد که از روغنهاي گياهي به جاي روغنهاي هيدروژنه استفاده کنند و در نتيجه ميزان چربيهاي ترانس کاهش يافته و غذاهاي سالمتري به دست ميآيد. شركت ديگري به نام Voridian از ترکيباتImpern نانوکامپوزيت ها در ساخت بطريهاي پلاستيکي نوشيدنيها استفاده کرده است. Impern نوعي پلاستيک است که با نانو ذرات خاک رس آميخته و پلاستيکهايي به سختي شيشه ولي محکمتر را به وجود آورده است که نسبت به شيشه شکنندگي کمتري دارند. لايه نانوذرات به گونهاي طراحي شدهکه فرار مولکولهاي دياکسيدکربن از نوشيدني و نفوذ مولکولهاي اکسيژن به درون نوشيدني جلوگيري كرده، در نتيجه باعث حفظ تازگي و افزايش زمان ماندگاري محصول ميشود. يکي ديگر از شرکتهاي فعال در اين زمينه Nanocor است. اين شرکت مهمترين توليدکننده نانوکامپوزيت هاي پلاستيکي است. اين پلاستيکها ويژگيهاي ويژهاي از جمله ايجاد مانع بهتر براي جريان اکسيژن و دياکسيدکربن دارد که منجر به افزايش زمان نگهداري محصولات نانوکامپوزيت پلاستيک مقاوم ميشود. همچنين اين پلاستيکها از پخش بو جلوگيري کرده، مانع جذب طعم يا ويتامينهاي موجود در غذا به وسيله بستهبندي ميشوند. به طور کلي طراحي مولکولي اين پلاستيکها بهگونهاي است که مقاومت محصولات را در برابر آتش و ثبات ساختار آنها را در برابر حرارت بهبود ميبخشد. به عنوان مثال اين مواد در سبدهايي براي جوشاندن مواد غذايي و بستهبنديهايي براي استفاده در مايکروويو کاربرد دارد. نانوکامپوزيتهاي پلاستيکي در بستهبندي هاي جديد مواد غذايي نيز قابل استفاده هستند. از ديگر محصولات کليدی، حسگرهای بويايی الکترونيکی (بينی الکترونيکی) و هم خانواده جديدتر آنها حسگرهای چشايی میباشد...
نظرات شما عزیزان:
اختراعات فنآوری نانو در محصولات غذايي منجر به ورود محصولات جديد و بديعي به بازار شده است. در طي چند سال اخير فنآوري نانو به جزء مهمي از صنعت غذا تبديل شده است. شرکتهای مطرح در صنايع غذايی به تحقيق و توسعه در اين زمينه پرداختهاند و انتظار ميرود، اولين موج محصولات در آينده نزديک به بازار وارد شوند. اين مقاله نگاهی به تلاش چند شرکت در زمينه نانو غذاهاست که خوانندگان را با قسمتی از پيشرفتهای جديد در اين عرصه آشنا ميکند.
البته اين تنها شروع است و يقينا فنآوری نانو در اين عرصه راهی طولانی در پيش خواهد داشت.
فنآوری نانو میتواند در خط توليد به منظور ايجاد ريزحسگرها و ماشينهای تشخيص به کار رود و توليد غذاهای فاقد آلودگي را تضمين ميکند. اين نانو ابزارها در تشخيص ميکروبهای مضر و تعيين زمان ماندگاري محصول نيز کاربرد دارند و به مديران در اتخاذ تصميمات راهبردي مانند انتخاب بهترين روش حمل و نقل و انبار محصولات کمک ميکنند. به گفته کامپرز، مدير برنامه بيو فنآوری نانو در دانشگاه واخنينگن، استفاده از فنآوری نانو به منظور تضمين کيفيت فرآوردههای غذايی، يقيناً به نفع مصرفکننده است. البته نانوحسگرها و تشخيصدهندههای روبوتيک فعلاً فقط در مراکز تحقيقات بهکار میروند اما پيشبينی ميشود اولين سری اين ماشينها در طي 4 سال آينده در محصولات غذايي ظاهر شوند.
در حال حاضر شرکتهاي زيادي مانند Nestle، Food،Hershey، Keystone و Unilever مشغول كار روي نانوغذاها هستند.
Design By : Mihantheme |